Kierownictwo duchowe

Z wysokości wielu ambon bez najmniejszego zawahania powtarzane jest wezwanie Jana Pawła II "wypłyń na głębię". Nie zawsze jednak zdajemy sobie sprawę z tego, że słowa te stanowią ogromne wyzwanie dla kapłanów, które kryje się w pytaniu prowokowanym przez lekturę książki Kierownictwo duchowe. Dalsze etapy: Czy my, duszpasterze, jesteśmy przygotowani, by prowadzić "na głębię" tych, którzy chcieliby radykalnie pójść za tym wezwaniem?
Deficyt prowadzenia "na głębię" możemy dostrzec w wielu sytuacjach. Po wyznaniu w konfesjonale, że modlitwę codzienną praktykuję regularnie, z dużą dozą prawdopodobieństwa usłyszę od spowiednika: "Staraj się trwać wiernie w tej praktyce". W prezentowanej książce siostra Janet K. Ruffing odwołuje się do sytuacji, w której kierownik duchowy reaguje zgoła inaczej, pytając: "Co się dzieje w twojej modlitwie?". W odpowiedzi pada stwierdzenie: "To samo, co zawsze", czyli w gruncie rzeczy nic szczególnego.
Okazuje się, że to jedno pytanie ujawnia cały problem osoby regularnie odprawiającej codzienną modlitwę i pozwala poprowadzić ją dalej. Dlaczego podobne pytanie bardzo rzadko pojawi się w konfesjonale? Być może spowiednicy nie zawsze potrafią dostrzec problem. Książka siostry Ruffing stanowi cenną pomoc dla wszystkich, którzy w posługę prowadzenia "na głębię" chcieliby się zaangażować. Z pożytkiem mogą sięgnąć po nią również ci, którzy z kierownictwa duchowego korzystają lub chcieliby korzystać, a jest ich coraz więcej.
Autorka zaznacza, że swoje rozważania adresuje do osób nieco zaawansowanych w kierownictwie duchowym, o czym świadczy już sam podtytuł: Dalsze etapy. Odwołuje się do swojego wieloletniego doświadczenia w kierownictwie duchowym innych, jak również w formacji kierowników duchowych (stąd znajdziemy w książce wiele rzeczywistych poddanych analizie sytuacji), a także prowadzonych badań naukowych. Całość materiału została podzielona na sześć rozdziałów, z których każdy zajmuje się określonym zagadnieniem.
Pierwszy z nich poświęcony został zasadniczemu zadaniu kierownika duchowego, czyli pomocy w rozpoznaniu autentyczności dróg, którymi osoba podąża w dialogu z Bogiem. Przestrzenią owego dialogu stają się przede wszystkim ludzkie pragnienia, w których można rozpoznać Boże pragnienia względem człowieka. W drugim rozdziale autorka wskazuje wiele możliwych ucieczek przed Bogiem z lęku, by ewentualne spotkanie z Nim nie przyniosło żądania dokonania jakiejś zmiany w życiu. Owe ucieczki przed Bogiem mogą znaleźć swoje odbicie w unikach czynionych w dialogu z kierownikiem duchowym. Znajomość mechanizmów obronnych przed Bogiem ułatwia kierownikowi duchowemu ich demaskowanie oraz prowadzenie ku spotkaniu z Nim. Ważnym zadaniem kierownika duchowego jest również pomoc w rozpoznaniu działania łaski Boga w życiu osoby, z którą podejmuje pracę. Stanowi to przedmiot refleksji w kolejnym rozdziale książki. Dwa następne przynoszą zaś wiele wskazówek dotyczących prowadzenia osób przeżywających etap miłości oblubieńczej w swoim życiu religijnym. Ostatni rozdział to swoista przestroga przed zawsze możliwym w kierownictwie duchowym zjawiskiem przenoszenia i przeciwprzenoszenia. Polega ono na wprowadzaniu w dialog kierownictwa duchowego swoich uprzedzeń czy stereotypów przez którąkolwiek ze stron.
Autorka odwołuje się do amerykańskiej rzeczywistości, w której z powodzeniem posługę kierownictwa duchowego prowadzą nie tylko kapłani, ale również osoby konsekrowane i świeccy. W Polsce kierowników duchowych poszukuje się przede wszystkim wśród księży. Czy jednak kierownikami duchowymi nie mogliby być również świeccy, na przykład liderzy grup formacyjnych? Czy kierownikami duchowymi nie powinni być dla siebie nawzajem małżonkowie i rodzice względem własnych dzieci? To ważna sugestia, która pojawia się dzięki omawianej książce.