Miłość w dziesięciu słowach

Mówi się, że Dekalog to takie podstawowe zasady, którymi powinien kierować się każdy przyzwoity i kulturalny człowiek niezależnie od wyznania czy w ogóle wiary w Boga. Oczywiście tylko ogólnie, bo gdy przyjrzeć się kolejnym przykazaniom, to wyraźnie widać, że świat je po kolei zaczyna łamać, upatrując w tym drogi do prawdziwej wolności. Dekalog to drogowskaz dany z miłości. Co się dzieje, gdy zostaje odrzucony?

Książka poświęcona jest Dekalogowi. Każde z dziesięciu przykazań zostało w niej omówione w kluczu "słów" miłości Boga do człowieka, bez której "nie ma raju", jest za to "tragiczna samotność i pustka" (s. 7).
Jak podkreśla we wstępie do rozważań ich autor, rekolekcjonista mający na swoim koncie wiele publikacji z zakresu duchowości, książka "ma podwójny cel. Z jednej strony podkreśla, że przykazania nie są tylko trudnym i wymagającym obowiązkiem, ale każde z nich stanowi głos miłości Boga do człowieka. […] Z drugiej strony wskazuje, co dzieje się, gdy człowiek nie chce przyjąć" tej miłości i "wybiera własną bez-bożną drogę" (s. 8).
I tak na przykład w kontekście pierwszego przykazania: "Nie będziesz miał bogów cudzych przede Mną" ojciec Biel zaznacza, że nie jest ono "nakazem, by kochać bezduszny i bezosobowy Absolut". To raczej zaproszenie, by każdego dnia odpowiadać "na miłość osobowej Trójcy" (s. 11).
Pozytywna odpowiedź na owo zaproszenie jest darem wymagającym nieustannego dynamizmu i rozwoju. W przeciwnym razie grozi nam regres i oddalenie się w swej wierze od jej Źródła.W "słowie czwartym", odnoszącym się do przykazania "Czcij ojca swego i matkę swoją", autor zaznacza z kolei, że nie ogranicza się ono "jedynie do obowiązków dzieci wobec rodziców, ale ma wymiar dwustronny, wzajemny", podkreśla też "zadania rodziców w stosunku do dzieci" (s. 80).
Obok refleksji poświęconej obowiązkom dzieci wobec rodziców, ojciec Biel szeroko omawia więc również potrzebę szacunku rodziców wobec własnych dzieci. "Pierwszą oznaką tego szacunku - jak mówi - jest przyjęcie na świat nowego życia, a następnie stworzenie dziecku dobrej, kochającej rodziny i domu" (s. 92).
W rozdziale siódmym poświęconym przykazaniu "Nie kradnij", które reguluje problem własności, ojciec Biel, powołując się na naukę zawartą w Katechizmie, omawia obszary grzechu kradzieży. Zaznacza, że zakres tego grzechu "zależy od miejsca, czasu, sytuacji społecznej i politycznej, postępu cywilizacyjnego", ale "jego istotą jest zawsze to samo: «przywłaszczenie dobra drugiego człowieka wbrew racjonalnej woli właściciela»" (s. 211). W tym kontekście autor mówi również o korupcji w świecie polityki, uciekaniu przed fiskusem i kradzieży mienia społecznego, które często uważa się za "niczyje". Podkreśla także, że korzystanie z dóbr wymaga cnoty sprawiedliwości, umiarkowania i solidarności, dlatego wiele miejsca ojciec Biel poświęca też pomocy ubogim i potrzebie dzielenia się z potrzebującymi.
Omawiając poszczególne przykazania, autor nie tylko mówi o teoretycznych założeniach. Daje także wiele praktycznych wskazówek, jak Dekalogiem żyć na co dzień. W swoich rozważaniach odwołuje się do wyjaśnień Katechizmu Kościoła Katolickiego, myśli współczesnych teologów i biblistów oraz własnych doświadczeń i przemyśleń duchowych. Dzięki temu każda z pogłębionych refleksji nad kolejnymi przykazaniami pozwala czytelnikowi nie tylko spojrzeć na nie na nowo i w większym stopniu zrozumieć zawartą w nich zbawczą mądrość Boga. Mogą też stać się one pomocą w nieustannym otwieraniu się na Bożą miłość, zawierzaniu jej i odpowiadaniu na nią własną miłością. Bo tylko miłość sprawi, że w "zamienionych w głaz" ludzkich sercach na nowo zrodzi się "pragnienie głębszego i piękniejszego życia" (s. 8).