Franciszek. Papież z końca świata

Papież Franciszek zaskakuje świat od pierwszych dni pontyfikatu: wciąż powtarza, że jest grzesznikiem, unika określenia papież nazywając się biskupem Rzymu, nie zakłada czerwonych bucików, rezygnuje z papieskich apartamentów i przysługującej mu "obstawy", je ze wszystkimi na stołówce, ba, osobiście telefonuje do nieznanego mu bliżej młodego człowieka. Wyliczać można długo. Jednym styl papieża Franciszka się podoba, innym - nie bardzo. Najważniejsze jest jednak to, że z tygodnia na tydzień w niedzielne przedpołudnia przybywa pielgrzymów na Placu św. Piotra, a wśród nich - co zaskakuje - coraz więcej jest rodowitych rzymian i Włochów w ogóle. Świat chce słuchać biskupa Rzymu, bo jak napisał Wacław Oszajca SJ w lipcowym numerze "W drodze" "Papież Franciszek wierzy w Boga, któremu z królewskim tronem i dworem całkiem nie do twarzy". Sam Franciszek w liście do przyjaciela ks. Enrique Rodrigueza pisze, że stara się zachowywać taki sam sposób bycia, jak w Buenos Aires, bo "gdybym go w moim wieku zmienił, z pewnością byłbym się ośmieszył".
Co znaczy "sposób bycia jak w Buenos Aires" przybliża biografia autorstwa Leszka Śliwy "Franciszek. Papież z końca świata". Czytelnik znajdzie w niej historię życia Jorge Mario Bergoglia, od przodków o włoskich korzeniach poczynając, poprzez dzieciństwo i wiek młodzieńczy, aż do kapłaństwa. Ta historia wyjaśnia postawę papieża. Po lekturze, nikomu nie przyjdzie już chyba do głowy, że sposób bycia Franciszka to działanie czysto wizerunkowe, na pokaz. Czego jeszcze dowiemy się o Franciszku z biografii Śliwy? A choćby tego, że choć powołanie do stanu duchownego zakiełkowało w nim w wieku 17 lat, to święcenia kapłańskie przyjął dopiero po 16 latach studiując w międzyczasie nauki humanistyczne, filozofię i teologię, a także pracując jako nauczyciel psychologii i literatury. Tego, że lubi Chagalla, muzykę klasyczną i tango, którego zresztą jest znawcą, że od dzieciństwa jest kibicem drużyny piłkarskiej klubu San Lorenzo de Almagro i że jego ulubionym zajęciem jest czytanie. Książkę, będącą lekturą godną polecenia, zamyka wkładka ze zdjęciami i kalendarium.

Od 13 marca br. Kościół powszechny ma nowego papieża. Kardynałowie elektorzy wybrali metropolitę Buenos Aires a zarazem prymasa Argentyny - kard. Jorge Mario Bergoglio na stolicę św. Piotra. To kolejny papież nie-Włoch, a jednocześnie pierwszy nie-europejczyk. Prawdopodobnie nastąpiło trwałe zerwanie z tradycją wyboru papieży Włochów, gdyż już wybór Jana Pawła II był zupełnie nieoczekiwaną, odważną i śmiałą decyzją konklawe. Zapewne jest to jakiś sygnał, znak, że w społeczeństwach Europy dzieje się coś złego i potrzebny jest sternik, który utożsamiając się z ludźmi zagubionymi na drogach życia, grzesznymi i ubogimi materialnie, na nowo ukaże Jezusa Chrystusa oraz zasady życia zaprezentowane przez Niego w Kazaniu na Górze.
Właśnie książka Leszka Śliwy pt. "Franciszek - papież z końca świata", która ukazała się staraniem Wydawnictwa Apostolstwa Modlitwy i tygodnika Gość Niedzielny, pomyślana jako zarys biografii, jest próbą opowiedzenia, jakim człowiekiem i duszpasterzem był kard. Bergoglio przed wyborem na papieża. Uprawnia to do snucia refleksji i przypuszczeń, jak może przebiegać ten pontyfikat i na jakie problemy nowy Ojciec Święty zwróci szczególną uwagę. Autor skupił się przede wszystkim na obrazach z jego życia, ukazał szczegóły, które charakteryzowały jego posługę w Argentynie.
W książce cytowane są wypowiedzi kard. Bergoglio z wywiadu rzeki, który kilka lat temu ukazał się w Argentynie. Zaskakuje w nich szczerość Papieża, jego wyrazistość - niczego nie ukrywa, nawet gdy mówi o błędach komentując wydarzenia ze swojego życia. Te wypowiedzi opisują jego osobowość i pokazują klimat, który go ukształtował, a także metodę sprawowania posługi duszpasterskiej. W imię miłości bliźniego starał się być z ludźmi. Ta obecność przyciągała, a on pracował nad rozbudzeniem w nich poznania Jezusa i zachwycenia się Nim. Miał wyczucie biedy materialnej i duchowej. Doświadczenia te były swoistą szkołą, w której ukształtowała się sylwetka duchowa nowego Papieża.

Nowy papież Franciszek, tytułowy papież z końca świata, jak się skromnie przedstawił w pierwszym swoim wystąpieniu po wyborze, jest jezuitą. I to pierwszym jezuitą na Stolicy Apostolskiej. Dlatego nie można się dziwić, że wśród kilkunastu książek, jakie już się o Ojcu Świętym ukazały w Polsce, nie mogło zabraknąć pozycji wydanej przez wydawnictwo Prowincji Południowej Towarzystwa Jezusowego.
Zjawisko tak wielkiego zainteresowania wydawców, a więc i czytelników, osobą nowego papieża jest swoistym fenomenem, jednak nie można się temu dziwić, bo od początku jego pontyfikatu oczekuje się na znaczące zmiany w całym kościele. Dlatego każda książka przybliża nie tylko osobę, wobec której rosną oczekiwania katolików i niekatolików na całym świecie, ale też pozwala na ocenę, na ile realizacja takich oczekiwań jest realna. Takie zadanie z pewnością spełnia ta niewielka książka, jednak opracowana bardzo starannie i dodatkowo opatrzona interesującymi fotografiami.
Szczególnie cenne jest, że książkę dla polskich czytelników napisał polski autor, który dobrze wie, jak należy do polskiego odbiorcy trafić. Niezwykle solidnie, skrupulatnie i rzetelnie, a do tego w krótkim czasie zebrał dostępne materiały o nowym papieżu, o jego argentyńskiej przeszłości i trudnej posłudze w tym kraju, szczególnie wśród ludzi ubogich, co już stało się głównym znakiem rozpoczynającego się pontyfikatu. Czytamy więc, że "najtrafniejsze chyba słowo, które go [papieża] charakteryzuje, to >>spotkanie

(...) Tytuł "Franciszek Papież z końca świata. Biografia." polecam jak najbardziej, ponieważ przybliży nam osobę Ojca Świętego, pokaże, że to człowiek o gołębim sercu, mający wiele zalet. Autor umiejętnie przeprowadził nas przez ciekawe losy przyszłego Papieża, pokazał nam nie tylko te dobre i miłe okoliczności życia Bergoglio, lecz także te tematy, które bulwersują opinię publiczną, warto jednak zapoznać się z faktami, zanim wyda się osąd w jakiejkolwiek sprawie.

Sympatyczne oblicze kardynała metropolity Buenos Aires Jorge Mario Bergoglio napawa optymizmem i nadzieją wszystkich tych, którzy skupiają na nim swoją uwagę. Pełniąc odpowiedzialną funkcję Biskupa Rzymu, od początku dał się on poznać jako człowiek w pełni świadomy nie tylko przysługujących mu papieskich przywilejów, ale przede wszystkim ciążących na nim obowiązków. W książce Franciszek. Papież z końca świata czytelnik odnajdzie wiele interesujących informacji dotyczących życia niesamowitego Argentyńczyka: rozwiane zostaną niepewności oraz potwierdzone fakty. Cisnące się na usta liczne pytania doczekają się wyczerpujących odpowiedzi. Wreszcie wyjaśnione będą motywy wyboru imienia oraz odrzucone bezpodstawne podejrzenia.

Publikacja wydawnictwa WAM jest jedną z wielu, jakie w ostatnich kilku miesiącach pojawiły się na rynku wydawniczym. Taki stan rzeczy z pewnością niektórych irytuje, z drugiej strony natomiast wskazuje na dostrzeżenie i docenienie wartości, jakie w codziennym życiu powinny znaleźć się na zasadniczym miejscu. W trzech rozdziałach zamieszczono przekrój życia i działalności kardynała Bergoglio od chwili jego urodzenia w 1936 roku aż do dnia dzisiejszego. Egzystencjalne fakty sprzed lat (do trzech pokoleń wstecz), przedstawione na tle historycznych wydarzeń Ameryki Łacińskiej, bez wątpienia zainteresują czytelnika. Jak to się stało, że znaczącą rolę w życiu obecnego papieża odegrała babcia Rosa? Co najbardziej lubi jeść Biskup Rzymu? Jakie są jego ulubione zajęcia, komu zawdzięcza zamiłowanie do muzyki klasycznej oraz który film podoba mu się najbardziej? Dzięki lekturze czytelnik poznaje kulisy życia, motywy postępowania, zasadność wyborów i nadzieje na przyszłość.

Książka Leszka Śliwy to interesująca biografia, wyczerpująco odpowiadająca na pytania: Kim jesteś, Franciszku? Skąd przybywasz i dokąd zmierzasz?, a przystępny sposób przekazu sprawia, że na długi czas myśli czytelnika pozostają przy osobie skłonnego do kompromisów i miłującego dobro papieża "z końca świata". Pomocą służy zamieszczone na końcu książki Kalendarium oraz czarno-białe i kolorowe zdjęcia, przedstawiające obecnego Papieża w różnych okresach jego życia. Wszystko to sprawia, że publikacja Franciszek. Papież z końca świata warta jest uwagi. Refleksje czytelnika wzbudza już sama okładka: podniesiona do błogosławieństwa papieska dłoń, przyjazny uśmiech na dobrotliwej twarzy oraz pełen łagodności wzrok - to elementy, które ustawiają obecnego Papieża na pierwszym miejscu w gronie wybitnych osobistości na świecie. Dla chrześcijanina to zaszczyt, dla ludzi niewierzących natomiast - zaproszenie do refleksji, skupiających się wokół problematyki dobra, przykazań moralnych, ulotności chwil oraz przemijalności ziemskiego pielgrzymowania. Bliższe poznanie osoby Papieża Franciszka przyczynić się może do wzrostu wiary szerokiego grona odbiorców.