W starożytnym monastyrze na Pustyni Judzkiej w okolicach Betlejem, zwanym Mar Saba, czyli monastyrem św. Saby, mnisi pokazują bardzo ciasne pomieszczenie, w którym miał żyć i pracować św. Jan z Damaszku, ostatni z Ojców Kościoła Greckiego i ostatni z wielkich teologów Wschodu. Podobno był bardzo niskiego wzrostu i dlatego mógł pomieścić się we wspomnianym pomieszczeniu, natomiast jego spuścizna z pewnością jest nieproporcjonalna do tego wzrostu, pod względem myśli, jakie pozostawił po sobie, jest olbrzymem, którego jednak zbyt mało znamy. Dlatego z radością należy przyjąć kolejną pozycję z serii Źródła Myśli Teologicznej, w której otrzymujemy dwie pierwsze części dzieła Jana z Damaszku, zatytułowanego Źródło wiedzy. Część trzecia została już poprzednio przybliżona językowi polskiemu w tłumaczeniu dokonanym przez B. Wojtkowskiego pod tytułem Wykład wiary prawdziwej i wydana w roku 1969.
Całe dzieło Damasceńczyka uchodzi za pierwszą w historii teologii "sumę teologiczną" i kompendium patrystycznej teologii Wschodu. Przez długi czas dzieło to cieszyło się wielkim autorytetem nie tylko w teologii Wschodu, ale także Zachodu. Stanowi to poważny powód, aby z takim dziełem chrześcijańskiej starożytności móc się zapoznać.
Dwie części dzieła, które składają się na prezentowaną publikację, to Dialektyka poświęcona problematyce zagadnień filozoficznych oraz księga o herezjach o pełnym tytule Krótko o stu herezjach: skąd pochodzą i dlaczego się pojawiły.
O ile pierwsza z tych części jest nowatorską i świadomą syntezą zagadnień filozoficznych, które potrzebne są w rozważaniach teologicznych w myśl później powstałego określenia, że philosophia est ancilla theologiae (filozofia jest służebnicą teologii), część druga może mieć duże znaczenie dla historii teologii w szczególności, a dla historii chrześcijaństwa w ogólności. Herezje bowiem były wierzeniami opartymi na błędnych przesłankach, na złym rozumieniu teologii, która odczytywała Boże Objawienie. W kontekście tych błędów można lepiej poznać właściwe odczytanie, a równocześnie zrozumieć, jak wielkim wysiłkiem intelektualnym było przekucie danych objawienia na tezy teologii. W herezjach przejawia się także działanie ludzkiego elementu Kościoła, który często stawiał swoje sprawy nad prawdę Ewangelii, i to ukazuje nam trendy, jakie nurtowały chrześcijaństwo.
Tak ujęte zagadnienia, które zostały nam przybliżone w omawianym opracowaniu, mogą stanowić bardzo interesujący materiał poznawczy dla czytelników o różnych zapotrzebowaniach i zainteresowaniach, dlatego to stosunkowo niewielkie dziełko warto im wszystkim gorąco polecić.
Dialektyka albo rozdziały filozoficzne, O herezjach
Zobacz także
Nota o książce
Jan Damasceński to ostatni z Ojców Kościoła Greckiego okresu patrystycznego, ceniony przez średniowiecznych myślicieli Zachodu. Szczyt jego działalności przypadał na pierwszą połowę VIII wieku, a więc czasy ikonoklazmu oraz wzrastającego znaczenia islamu. Przełom kulturowy, religijny, polityczny i idące za nim zmiany mentalności znalazły odbicie w jego twórczości. Dialektyka albo rozdziały filozoficzne i O herezjach to dwie z trzech części Źródła wiedzy, największego dzieła Jana z Damaszku, pierwszej w dziejach "sumy teologicznej" (część trzecia, Wykład wiary prawdziwej, został już wcześniej przetłumaczony na język polski). Dialektyka jest krótkim wykładem filozofii jako fundamentu teologii z oryginalną koncepcją ludzkiej hipostazy, a O herezjach to najpełniejszy w tamtych czasach katalog stu herezji, w którym najciekawsze jest omówienie herezji izmaelitów, czyli muzułmanów. W odróżnieniu od pozostałych informacji ta jest własnym tekstem autora, syna wysokiego urzędnika na dworze kalifów, który sam przed poświęceniem się życiu monastycznemu także pracował na dworze muzułmańskich władców starożytnej Syrii.
Recenzje i opinie
Pozostałe tytuły w serii
Tego samego autora, redaktora
Szczegółowe dane
Twoje produkty
Twój koszyk jest pusty.
